СЎНГГИ ШЕЪР
СЎНГГИ ШЕЪР Унга тор айлади шинам ер тагин, Уялтирди худди бузуқ тасаттур Аллоҳга йўналган сўнгги шеърдаги Таҳрир этилмаган иккита сатр!… Муҳаммад Солиҳ 2019
Категория архивов: Ўзбекча
СОФ САНЪАТ ҲАҚИДА БИР ОҒИЗ СЎЗ
(4-6 сентябрда Нурсултон шаҳрида ўтадиган Осиё ёзувчилари Форумида ўқиладиган нутқ матни) Ҳа, менинг узоқ йиллар аввал ёзган бир шеърим бор эди. Унда Шарқнинг шоири гул бутоғига боғлаб кўйилган девга қиёсланарди. Бу Шарқ классик шеъриятининг аксилижтимоий…
МЕРОС / MİRAS
МЕРОС Ҳаётга уйғотмас менда эҳтирос «Етмиш ёш муборак!» деган ибора. Боқдим, мендан менга қолётган мерос Шу онда шулардан иборат: Бу — на Кавсар суви, на сулув ҳури На Адн жаннати, на-да ул Фирдавс, Буларнинг барини…
Фалсафа / Felsefe
ФАЛСАФА Энди, етмиш ёшнинг бўсағасида Борлиқ фалсафаси мен учун оддий: Фақат модда моддий эмас дунёда Иймон ҳам моддийдир, Тавба ҳам моддий! 2019 Муҳаммад Солиҳ * * * FELSEFE Artık, yetmiş yaşın tam eşiğinde Varlık felsefesi…
Телба / Deli
ТЕЛБА Яна сабр қилинг сабрингиз тўлса Ва ўйлаб гапиринг,телба бу одам — Бир доҳийда қанча даҳолик бўлса, Шунча телбалик бор бу телбада ҳам! Телба кўринмоқдан халқ-халойиққа Қўрқмаяжак қадар телба, сарсари! У телба — юради душманга…
1989 — 2019
1989 — 2019 Бири келиб, менга 30 йил аввал «30 йил кейин ҳам Ўзбекистонга Баракат келмайди», деса бемаҳал Ишонар эдимми бундай инсонга? «Яна-да забунроқ, яна-да бош хам Яна-да оғирроқ бўлади» деса, «Фақат ўғил эмас, набиралар…
Хориждаги мухолифатни юртга қайтармаслик учун қилинаётган амалиётлар
ХОРИЖДАГИ МУХОЛИФАТНИ ЮРТГА ҚАЙТАРМАСЛИК УЧУН ҚИЛИНАЁТГАН АМАЛИЁТЛАР Мухолифат ичида ва ўзини инсон ҳуқуқчилари деб атаган гуруҳлар ичида Ўзбекистон Давлат Хавфсизлик Хизматининг одамлари борлигини биламиз. Бу кимсалардан биттаси ҳаёсизлиги, жоҳиллиги ва шаллақилиги билан танилган Мўтабар…
Қайтиш / Geri dönüş
Муҳаммад Солиҳ ҚАЙТИШ Сургун йилларининг қаҳратонида Долда қолиб кетган нокдай буришдим Ва шу ожиз ҳолимнинг ҳар бир онида Гўё Ҳақсизликка қарши урушдим! Ниҳоят, ҳақсизлик битди дафъатан Ёки бизга шундай туюлди! Гўё эшикларни очди ул Ватан,…
“Ўрта Осиё Жумҳуриятлари Оврўпа Иттифоқи каби бирликда бирлашмоғи керак”
Меҳмет Қончи (Mehmet Kancı) “Gerçek Hayat” ҳафталик журнали. «Йўлнома»… Муҳаммад Солиҳнинг ўзи таърифлашича, Совет иттифоқи парчаланаётган бир пайтда ҳам онаватани Ўзбекистоннинг мустақиллигини хаёл қилаолмаган ёмон сиёсатчиларга қарши, жуда ҳам севдиги шоирлиги, шеърларини тарк этиб,бошлаган сиёсат…
Ҳижоб ҳақида / Başörtü hakkında
ҲИЖОБ ҲАҚИДА Синглимнинг ҳижоби ботмоқда разилнинг кўзига Туфук ҳайф туфласам унинг юзига! Маданий бўлиш эса агар очмоқ баданни Ҳайвонлар инсонлардан кўпроқ маданий! Мaҳмaт Оқиф Эрсўй М.Солиҳ ўзбекчалиштирди * * * …Bacımın örtüsü batmakta rezilin gözüne……
Ойдин Солиҳнинг йўли
(Суратда: Ойдин Солиҳ 2012 йил халқаро конференцияда) ОЙДИН СОЛИҲНИНГ ЙЎЛИ (Муҳаммад Солиҳнинг “Ойдин Солиҳ мактаби” конференциясида сўзлаган нутқининг матни) 70 йилларда Совет Иттифоқида бир декаданс (чўкиш) даври бошланди. Бу чўкиш фақат сиёсий, ижтимоий ва маданий…
Анқарада Муҳаммад Солиҳнинг икки китоби туркчада нашрдан чиқди
Туркия пойтаҳти Анқарада жойлашган “Omca Yayınları” нашрётида Муҳаммад Солиҳнинг икки китоби туркчада чоп этилди: “Yolname” (“Йўлнома”, хотиралар) ва “Kılıçlar Uyuduğunda” (“Қиличлар уйқуга кетса”, шеърлар) Китоблар Ўзбек Туркчасидан, Туркия Туркчасига таржима қилинган. «Қиличлар уйқуга кетса” шеърлар…
Даҳшатли туш / Korkunç rüya
ДАҲШАТЛИ ТУШ Аллоҳ пойидаман тушимда Ҳали бошланмасдан Маҳшар қайғуси Мени жудо қилди ақлу ҳушимдан Қўрқув эмас, даҳшатли уят туйғуси! Атрофга ёйилар «читир-читир» сас Ёнар вужудимнинг ичи ва таши! Мени ёқаётган дузахнинг эмас, Аллоҳ қаршисида Уят…
Оддий тур / Sade tür
ОДДИЙ ТУР Биз шундай ғалати турдан одаммиз Кўкарамиз ҳеч ким экмаган жойда, Ҳамма кулаётган чоғда биз — ғаммиз, Биз куллий зарарда кўрамиз фойда! Халқ зулм пойида тилини ютиб, Индамай турганда бизлар индаймиз! Озод бўлса, ҳайқирса,…
Сургун ичинда сургун / Sürgün içinde sürgün
СУРГУН ИЧИНДА СУРГУН Сургун ичинда сургун сен ҳам бир яшаб кўргин ҳолимни яшаб куриб, сўнгра мендан ҳол сўргин! Ватан эмас бу очун Бу ер Нафс овидир Аллоҳнинг Одам учун Яратган синовидир Бас, нечун сиз мен…
Ҳаёт / Hayat
ҲАЁТ Ниҳоятда оғир, жуда ҳам кийин, Ҳар онни яшамоқ сўнгги он каби Ва ўзини ҳис этмоқ доим Номозга кечикётган бир инсон каби! 2019 Муҳаммад Солиҳ * * * HAYAT Fevkalade ağır, fevkalade zor Her anı…
Мухолифат нима дегани
МУХОЛИФАТ НИМА ДЕГАНИ Турк газетасидан бир мухбир савол беради: «Агар сизга Ўзбекистонга қайтишга изн беришса ва ҳукуматга қарши мухолифат қилишга ҳам ижозат беришса, сиз Ўзбекистонга қайтармидингиз? Мухолифат ҳаракатини давом эттирармидингиз? — Йўқ. — Тушунмадим. —…
Ният / Niyat
НИЯТ Аллоҳдан ўзгага эмассан муҳтож Сен эмас, нафсингдир қийналаётган — Ният агар бўлса эди тахту тож Албат эришардинг бундай ҳаётга! Аммо ҳою-ҳавас чеккада қолиб, Сенга ният бўлди бошка нарсалар; Шафкатсиз кўринган тақдирдан нолиб, Итдай ғингшимаслик,…
Хабар келса / Haber gelse
ХАБАР КЕЛСА… «Дарвиш, сургун битди,ниҳоят Севин, сени кечирди ватан! Паспортни ол, йўлга чиқ!», дея Хабар келса эди дафъатан, Мен аминман, «йилт» этмас эди Кипригингда севинчнинг ёши, Титрамасди, «қилт» этмас эди Қуриб қолган соғинч оғочи!… 2019…
Сенинг хаёлинг / Senin hayalin
СЕНИНГ ХАЁЛИНГ Сен кетдинг абадиян бу ердан, аммо солланган инсон тушиб кетгандан сўнг ҳам солланишда давом этаётган бир арғамчи каби солланади сен ҳақдаги хаёлим 2019 Муҳаммад Солиҳ * * * SENİN HAYALİN Sen gittin buradan…
Тақвим / Takvim
ТАҚВИМ Англамок истадим ақлим борида Мен ким эдим ва энди кимман Ва кўрдим: вақтнинг муз деворида Япроқлари юлинмиш бир тақвимман. 2019 Муҳаммад Солиҳ * * * TAKVİM Anlamak istedim aklım varında Ben kim idim ve…
Одил Зот / Adil Zat
ОДИЛ ЗОТ Қадарингни белгилади аввалдан Аллоҳ, Гуноҳингни эмас, билгин эй, гумроҳ! Сенга Ўзи гуноҳ қилдириб, наҳот Жазо берар эди Одил бўлган Зот?! 2018 Муҳаммад Солиҳ * * * ADİL ZAT Kaderini belirledi evvelden Allah, Senin…
Дидактика
ДИДАКТИКA Мадҳ этма одамни қараб кўзига Йўқлигида, майли, мадҳ этгил минг бор! Аммо айблар экан, айбла юзига, Йўқлигида эса айблама зинҳор! 2018 Муҳаммад Солиҳ
Ярашмас / Yakışmaz
ЯРАШМАС Ярашмайди эркак кишига Йулида ўлишни керактирмайдиган Бир гоя учун ўлмак ярашмас асло. 2018 Муҳаммад Солиҳ * * * YAKIŞMAZ Er kişiye yakışmaz asla Uğrunda ölmeyi gerektirmeyecek Bir gaye için ölmek 2018 Muhammed Salih
Таҳлика / Tehlike / Опасность
ТАҲЛИКА Солиҳ, инсофли бўл, юртга қайтишчун Ҳужум қилаверма сўлу соғинга – Тасаввур эт, нима бўларди бугун, Юртга қайтса ҳар бир Ватан соғинган! 2018 Муҳаммад Солиҳ * * * TEHLİKE Salih, insaflı ol, yurda dönmek için…
Сен кетганда
СЕН КЕТГАНДА Кетганда, Бир аёлдай кетсанг эди, Нозу фироқ этсанг эди… Йук, бунақа кетмайдурсан сен, Нозу фироқ этмайдурсан сен. Сен кетсанг боғлардай кетасан, Вақт ўтган сари юк солиб. Сен худди тоғлардай кетасан, Узоқлашган сари юксалиб.…
Эътироф этаман…
Эътироф этаман, роҳат-фароғатда яшаш учун ҳеч ғайрат қилмадим.Аммо эркин яшаш учун ҳаракат қилдим. Эркинлик табиатим учун ягона ва энг олий роҳат-фароғат эди. *** İtiraf ediyorum, konforlu bir hayat için hiç uğraşmadım. Ama özgür yaşamak için…
Сўфи
СЎФИ Ўз сочимдан тўқиб оламан чакмон, Суягимдан ясайман пичоқ сопини. Мен соямни тўшаб ухлаяжакман, Соя ухлаяжак мени ёпиниб… Юрак нима дейди, билмадим, лекин Шахсан мен шунақа яшамоқчиман. Умримдан -бор роҳат, бор соя-салқин — Ҳаммасини юлиб…
Ватан хоинининг ватан севгиси
ВАТАН ХОИНИНИНГ ВАТАН СЕВГИСИ Хавфсизлик Хизмати, эшит яхшилаб, Ватан хоиниман юртдан йироқда, Бил-ки, куйлаяжак бир кун бахшилар Хоинларнинг ватан севгиси ҳақда! Уларнинг севгиси шу қадар мубҳам — Найлади бу севги,қара, юзимга ; Аввал ўзим бўлсам,энди…
Ҳеч нарсага қарамай
ҲЕЧ НАРСАГА ҚАРАМАЙ Либерал дўстларнинг “кейинги йилларда жа оптимист бўлиб кетдингиз” деган писандаларига қарамай, сиёсий муроса чегараларидан ўтиб, аввалгисидан ҳеч ҳам фарқ қилмайдиган янги режимнинг ҳайбаракаллачиси бўлдингиз, деган пичингларга қарамай, мен президентнинг сиёсатини қўллашда давом…
Конституцион тузумни нечта киши ағдариши мумкин?
КОНСТИТУЦИОН ТУЗУМНИ НЕЧТА КИШИ АҒДАРИШИ МУМКИН? «Бобомурод Абдуллоҳ-Усмон Ҳақназар иши» бўйича ҳибсга олинган 4 та кишидан 3 таси сўроқ қилиниб, кўрсатмалар беришни тамомладилар. Булар — журналист Бобомурод Абдуллоҳ, ишбилармон Ровшан Салаев ва ресторанчи Шавкат Оллоёровлар.…
Кафкаворий маҳкама
Диктатура йилларида биз, мустақил Ўзбекистон ватандошлари, ҳуқуқ майдонидаги абсурдга шу қадар кўникиб кетдик-ки, вазиятнинг фожиавийлиги бизни қайғуга солмайдиган, кулгилилиги эса кулгимизни қистамайдиган бўлди. Мана, ўзи ва оиласига алмисоқдан қолган эски машинада таксичилик қилиб нон топадиган…
«Халқ душмани» исмли шараф
«ХАЛҚ ДУШМАНИ» ИСМЛИ ШАРАФ (Коммунизм арвоҳлари билан ғавғом) Камина 25 йиллик сиёсий муҳожирман. Узоқ йиллар Оврупода яшадим, энди Туркияда истиқомат этмакдаман. Ўзбекистонда диктаторлик бошқарув ўзгаргандан кейин гўё ватанга қайтиш имкони пайдо бўлди. Ҳар ҳолда, соғ…
“Инқилобни идеалистлар қилади, мевасини аблаҳлар ейди”
“Давлат террорининг “қутлуғ” санасидаги юбилей” Таниқли ўзбек шоири ва жамоат арбоби МУҲАММАД СОЛИҲНИНГ 50 йиллиги муносабати билан Россия Пен Клуби, Москва-Хельсинки гуруҳи ва Марказий Осиёда инсон ҳуқуқларига риоя қилишга кўмаклашиш Жамияти томонидан ташкил қилинган…
Кураш адаби
КУРАШ АДАБИ — Солиҳ, тўхта,- дейман,кўзгуга қараб,- Вазифа битмишдир мана шу ерда! Ниҳоят, тутмаяжаксан тараф, Буни ватан эмас, юрагинг буюрди! Лойиқ эсанг,халқ сени кафансиз кўмар, Адабиёт эмас бу, кураш адаби. Олдингда турибди 70 йиллик…
Бол ва шеър
БОЛ ВА ШЕЪР Совет даврида жуда машҳур бўлган «Виннипух» деб номланган бир мултфилм бор эди. Виннипух дўсти («пяточок» эди шекилли) касалланганида уни кўришга боришга қарор қилади ва унга ҳадя ўлароқ бол (асал) олади. Аммо бечора…
Эски тоифа .
ЭСКИ ТОИФА Бир укамиз Радиодан телефон қилиб, “Президент эркинлик эълон этибди, ҳамма гапираяпти, сиз нега жимсиз, гапирмайсизми,ака?”, деди. Уни хафа қилмаслик учун дипломатик жавоб бердим: “Бизга ҳайрон бўлманг,ука. Биз ҳамма гапирганда жим турамиз, ҳамма жим…
Кирилми ёки лотин?
Ўзбекистонлик бюрократ, “олим” Шуҳрат Ризаевнинг кирил алифбосини қайта тиклаш каби жоҳилона “ташаббуси” Муҳаммад Солиҳнинг бир неча йиллар муқаддам Fergananews.com сайтида босилган қуйидаги мақоласини яна долзарб қилмоқда. Марҳамат, ўқиб хулоса чиқаринг. Bебсаҳифаси таҳриряти * * * “УНЛИЛАР УЙҒУНЛИГИ”…
Озчилик мансублари
Бугун ўлкамизда моддий дунё қадриятлари биринчи планга чиққан бир замонда, одамнинг бутун куч-қуввати фақат қорин тўйғазиш мужодаласига сарф булаётган бир пайтда маьнавият ва ахлоқ хусусида гапириш жуда қийин. Чунки оч қоринга қўшиқ ёқмайди. Оч қоринлар…